Nog zo’n collectief menselijke vergissing

Na de vergissing waar ik in mijn voorgaande blog aandacht aan schonk – je bent geen slachtoffer van jouw genen, maar de co-creator ervan – bestaat er nog zo’n vergissing, waar menig organisatie en haar medewerkers mee blijken te worstelen.
Onzelfstandig, egocentrisch en afhankelijk gedrag hebben ertoe geleid, dat diverse en zeker niet de minst bekende managementgoeroes, ons proactief gedrag aanpraten. 'Het moet nu maar eens uit zijn met de schuld bij een ander leggen of het aan de omstandigheden toeschrijven', zeggen ze. 'Het is tijd voor proactief gedrag!'

Helpen we daar de organisatie mee en brengen we haar een stap verder? Spreken we zo de potentie van onze medewerkers aan? Voorkomen we op deze manier de vele kostbare fouten en vergissingen?

Moeten we geen vraagteken stellen bij deze proactieve beloften en werken ze, of kost het alleen maar veel geld en inspanning? Spannen we het paard vóór of achter de wagen?

Alle goede bedoelingen ten spijt, ik meen en heb dat in mijn rol als ‘Vreemde Eend in de bijt’ in de praktijk meer dan eens ervaren en zien gebeuren, we spannen het paard inderdaad meer achter, dan vóór de wagen. Een bewijs daarvoor zijn de ver achterblijvende resultaten en het maar niet vruchtbaar en effectief met elkaar kunnen samenwerken. Moeten we niet in alle eerlijkheid vaststellen, dat onze medewerkers nog altijd afhankelijk, te star en onzelfstandig inspelen op wat er van hen in deze dynamische tijd gevraagd wordt? We boeken nauwelijks succes en er is veel minder geleerd, dan we aanvankelijk dachten en hoopten. Hoe komt dat en hoe zetten wij onze medewerkers ertoe aan, wél zelfstandig en zelfsturend samen te werken? Moet je ze dat leren, zoals de proactieve mantra ons wil doen geloven, of doen ze dat spontaan uit zichzelf wanneer wij ze daar gericht en met respect bij helpen. En zo ja, welk aandeel wordt er van de leiding verwacht?

De dagelijkse weerbarstige realiteit
We leven, om het zo positief en open mogelijk te benaderen, in een uiterst weerbarstige en soms zelfs vijandige omgeving waar het recht van de sterkste lijkt te zegevieren. De kennis over natuurlijke selectie en de uitspraak ‘the survival of te fittest’, waar we tot op de huidige dag nog stevig in geloven, hebben we aan Charles Robert Darwin (1809–1882) te danken. Wanneer we niet aan onze trekken menen te komen, zijn we bang tekort te krijgen en anderen ons vóór zijn, althans dat is het script dat we ergens op de achtergrond in onze ‘werkplaats voor de geest’, de enorm grote, intelligente en vitale binnenruimte in ieder mens, horen. Het zingt erin rond en beïnvloedt het mentale werk dat hij voor ons doet. We kiezen, bouwen of creëren ermee of we breken ermee af en houden het voor gezien, ook al doen we dat grotendeels onbewust.

Omdat we in deze fascinerende tijd onze genen tot op celniveau kunnen volgen, hoeven we niet meer zonder slag of stoot het met de uitspraak van Darwin eens te zijn. We kunnen zelf vaststellen wie er de baas is en wat in onze werkplaats ons de wet voorschrijft. Wanneer we van de miljarden cellen en genen in ons lijf volledig afhankelijk zouden zijn, zoals Darwin en vele anderen ons willen doen geloven, dan is al dat proactieve gedoe aan de buitenkant, al die geldverslindende investeringen om medewerkers zelfstandig of zelfsturend te maken, wishful thinking en tot mislukken gedoemd. En precies dát zien we in de praktijk dan ook gebeuren. We doen veel moeite om het werk effectief en goed op de behoefte van de markt af te stemmen, met maar heel weinig echte resultaten. Is dat het bewijs dat we inderdaad door onze cellen en genen overheerst worden?

De collectieve vergissing
Nee, dat is niet het bewijs, maar het gevolg van hoe wij door ons venster naar de wereld en onszelf kijken! We begaan door ons onbewust en collectief bij de overtuiging van Darwin aan te sluiten, een cruciale vergissing die er onderhuids voor heeft gezorgd, dat we nooit zelfstandig of zelfsturend kúnnen worden. Maar hoe dan wel? Hoe worden we in ons gedrag en houding en het liefst uit vrije wil, spontaan zelfstandig en zelfsturend?

Vanaf het moment dat onze fysieke en materiële buitenkant – ons lichaam ondersteunt door houding en gedrag – meningen en ideeën verkondigt en overtuigingen aanhangt, die overeenstemmen met wat we op celniveau al ons levenlang doen, creëren we een goede voedingsbodem voor zelfstandig en zelfsturend gedrag. Dan zijn we homogeen en congruent, want zowel onze binnen- als onze buitenkant wisselen met elkaar dezelfde boodschap uit. Dan verdwijnt na verloop van tijd als sneeuw voor de zon deze remmende discrepantie en gaan we weer spontaan samenwerken!

Hoe en waarmee cellen en genen zich voeden
Ieder lichaam genereert na verloop van tijd een heel ander en nieuw genetisch speelveld. Het merendeel van onze genen en cellen vernieuwen zich in een aantal jaren en de prangende vraag is; op basis waarvan eigenlijk?
De wetenschap geeft daar een beperkt en vrij algemeen antwoord op: Cellen waarderen zichzelf continu op met nieuwe informatie. Dat is mooi, maar geeft slechts deels antwoord op de vraag. Want wat is dat voor informatie en waar komt al die informatie vandaan? Daarvoor moeten we bij onze eigen intelligente ‘werkplaats voor de geest’ zijn.

Niet jouw genen schrijven jou de wet voor, maar precies andersom. Wat jij met jouw houding, jouw denken en jouw gedrag dagelijks in deze vitale en grote werkplaats van je doet en laat - hoe jij denkt, wat als communicatie uit jouw mond komt en hoe je door jouw venster naar de omgeving en de wereld kijkt - bepaalt met welke informatie jouw aanstaande generatie genen en cellen zichzelf voeden en muteren.

Wat medewerkers werkelijk helpt om op eigen kracht hun werk en bijdrage aan de onderneming te leveren, is het wegnemen van wat dit spontane stromen tegenhoudt. Wat ligt aan hun afhankelijk en vaak egocentrisch gedrag ten grondslag? Door deze vraag serieus te onderzoeken en erop terug te kijken, zien ze de mogelijke weerstanden één voor één moedig onder ogen. Zo creëren ze een vruchtbaar speelveld voor hun nieuwe generatie cellen.
Daarom zijn we ook niet de daders of slachtoffers van deze vergissing, we zijn de co-creatoren, de bron die dit feit in onze dagelijkse bijdrage, ons werk en thuis aan de wereld mogen uitdelen . . . . of niet, want daarin zijn we natuurlijk helemaal vrij.

Omdat onze bestaande cellen en genen zich op informatie en voeding van vroeger hebben gebaseerd, toen we van onze werkplaats met zijn scheppende en creatieve vermogen nog niets of heel weinig afwisten, hebben we het daarmee te doen. Dit feit is niet meer terug te draaien. Nu we echter beter weten hoe we onze cellen negatief of positief kunnen beïnvloeden en begrijpen wat onze bepalende rol is in de keuzen die we continu maken, kunnen we ze voor het eerst en nu definitief zelf aanpakken.

Het bestaan is gebaseerd op harmonie en overvloed en is GEEN ‘struggle for life’
Wanneer jij meent, dat jouw genen jou de baas zijn, zegt het script in je hoofd zoiets als: ‘Ach wat maakt het uit, ik heb toch geen invloed. Waarom zou ik voor iets waar ik geen zeggenschap over heb, me verantwoordelijk voelen of me druk maken?’
Deze opvatting en instelling heeft de wereld en de samenleving gemaakt tot wat en hoe hij nu is. Als je daarmee tevreden bent en meent dat deze overtuiging noodzakelijk is om je op het strijdtoneel te manifesteren of je staande te houden, dan is er geen reden om iets anders te doen dan je nu al doet.
Geloof je echter niet in een bestaan als een ‘struggle for life’ en wil je méér uit je werk en jezelf halen, dan ga je in navolging van de natuur uit van harmonie en overvloed, de kwaliteiten die aan de hele evolutie ten grondslag liggen. Mogelijk mag je dan de voor jou belangrijkste vraag beantwoorden:

Hoe word ik in mijn werkplaats de man of vrouw die het voor het vertellen heeft?

Je hebt je indertijd de eerder genoemde overtuigingen toegeëigend, in de veronderstelling dat je moest vechten voor je bestaan. Daar was jij en een groot deel van de mensheid zo druk en intensief mee bezig, dat jij weinig tot geen tijd had om in jouw werkplaats zelf antwoord op de actualiteit te geven. Je had het te druk met andere zaken, zoals je terrein verdedigen en je hoofd boven water trachten te houden, etc. Daardoor moest jouw werkplaats de keuzen en beslissingen die in het moment opkwamen, op eigen houtje opknappen. Jij, zij het onbewust, hebt de regie aan de automatische piloot uit handen gegeven. Jouw werkplaats staat wegens jouw absentie noodgedwongen op de spaarbrander en zo’n belangrijke rolwisseling gaat natuurlijk niet ongemerkt aan je voorbij. Maar . . . . daarover méér in mijn volgende blog over een maand.

Weet echter voor dit moment: Jij bent een Mens met een Hoofdletter, met een nog ongekend groot en vrijwel onaangeroerd eigen vermogen, daar kan geen speld tussen!