Als je méér uit je dagelijkse bijdrage wilt halen

De meeste ondernemers aan wie ik uitleg wat het doel is van de samenwerking tussen de leiding en ‘de Vreemde Eend’, knikken instemmend en herkennen onmiddellijk de noodzaak van een dergelijk nieuw initiatief. Naast de slimmerikken die deze integrale aanpak al als een uitdaging hebben opgepakt en hun weg hebben gevonden om dit nieuwe beroep vruchtbaar en winstgevend in te zetten, springt er één belangrijke misvatting in het oog.

Iedereen aan de top van de organisatie herkent het gevaar van blinde vlekken of een tekort aan steekhoudende feedback, daar zijn ze het wel over eens. Ze wijzen op de bestuurlijke vergissingen die recent de krant hebben gehaald en noemen kostbare miskleunen die ondernemers soms de kop hebben gekost. Opvallend zijn dat de voorbeelden die ze aandragen en die steevast over anderen gaan. Het is kennelijk heel verleidelijk om de splinter in het oog van anderen te zien en de balk in het eigen oog te vergeten. Er is aan de top een behoorlijk tekort aan zelfreflectie of zelfkennis, waardoor de noodzaak om feedback een meer bepalender rol te laten spelen, nóg maar nijpender wordt.

Een nieuwe versie van de moderne bedrijfshofnar
Dit dilemma werd in vroeger tijden aan het hof van de koning met de komst van de hofnar ook al herkend. Hij, omdat hij niet met hetzelfde virus dan de overige hofhouding was besmet, gaf vrijelijk op- dan wel aanmerkingen die in dit spanningsveld ongebruikelijk, maar meer dan eens heel productief waren. Ze sneden hout, waardoor zich nieuwe mogelijkheden  openden en de koning een ander zicht kreeg op zijn bestuurlijke problemen.
Iets vergelijkbaars, maar dan binnen een moderne bedrijfscultuur, is ook aan de orde bij het samenwerken met de Vreemde Eend. Zijn toegevoegde waarden zijn:

• Hij neemt strikte geheimhouding in acht
• Hij is volkomen integer
• Hij kan op eigen levenservaring terugvallen
• Hij heeft zelf zowel succes als debacle gekend
• Hij weet hoe vergissingen en vergeten worden teruggedrongen  
• Hij kan zowel praktijkgericht als abstract denken 
• Hij heeft zelf praktische bestuurservaring opgedaan
• Hij kan respectvol snijden
• Hij is én stevig én empathisch
• Hij bezit een abstract- en concreet denkniveau.

Ben je toe aan een onbevangen klankbord of blijf je nog een tijdje om de hete brij heen draaien, zonder het samen over de kern van de zaak te hebben?

 Veroudering kun je niet tegenhouden,
vernieuwing wel.

Journalist, staatsman en politicus 
Hans van Mierlo (1931–2010)